Pravoslavni vernici širom Srbije 21. novembra proslavljaju Aranđelovdan, Sabor Svetog Arhangela Mihaila. Ovaj značajan praznik nosi duboku simboliku u narodnoj i crkvenoj tradiciji. Smatra se da Sveti Arhangel Mihailo, vođa nebeskih vojski, štiti ljude od zla i predvodi ih ka pravdi i istini. Njegov lik na ikonama obično prikazuje ratnika sa mačem ili kopljem, simbolom borbe protiv nepravde.
Sveti Arhangel Mihailo je, prema crkvenom predanju, prvi stao u borbu sa zlom. Njegovo ime na grčkom jeziku znači „onaj koji je kao Bog“ (arhi - prvi, glavni; angelos - vesnik, anđeo). U srpskoj istoriji, Aranđelovdan je bio krsna slava dinastije Nemanjića, uključujući Stefana Nemanje i cara Dušana. Predanje beleži i zanimljivu priču o caru Dušanu, koji je jednom prilikom sedeo tokom proslave, što je naljutilo anđela, pa ga je ovaj „kaznio“ krilom.
Običaji i narodna verovanja
Aranđelovdan je obeležen crvenim slovom u crkvenom kalendaru, što znači da se tog dana ne obavljaju teški poslovi. U narodu se veruje da se prema vremenskim prilikama na ovaj praznik može prognozirati kakva će biti zima i proleće. Takođe, smatra se da bolesnici na Aranđelovdan započinju put ka ozdravljenju, a u nekim krajevima Mihailo se slavi kao zaštitnik stočara jer navodno samo on može oterati vukove.
Aranđelovdana i poljoprivreda
Poljoprivrednici često povezuju ovaj praznik sa molitvama za zaštitu useva i stoke. Sveti Arhangel Mihailo se u nekim predelima smatra i zaštitnikom prirode, a molitve na Aranđelovdan posebno su usmerene ka blagostanju poljoprivrednih domaćinstava. Veruje se da molitva upućena arhangelu može doneti plodnu godinu i zaštitu od elementarnih nepogoda.
Da li Treba Pripremati Žito za Aranđelovdan?
Jedno od često pominjanih narodnih verovanja jeste da se za Aranđelovdan ne priprema žito jer se Sveti Arhangel Mihailo smatra živim svetiteljem koji i danas, po potrebi, silazi među ljude. Ipak, crkva uči drugačije. Patrijarh Pavle je naglašavao da se kuvana pšenica priprema za svaku slavu, jer simbolizuje život i veru u Boga.